ΚΑΛΟ ΣΑΣ ΤΑΞΙΔΙ

Σας καλωσορίζω σε αυτή τη σελίδα.

Η περιήγησή της μοιάζει με ένα συναρπαστικό ταξίδι γεμάτο εκπλήξεις και αποκαλύψεις γιά την φωτεινή και την αθέατη πλευρά του Φεγγαριού.

Το ταξίδι μόλις άρχισε…

Να θυμάστε πάντα ότι στην σκοτεινή πλευρά της Σελήνης εκτός των άλλων μπορεί ο καθένας μας να ανακαλύψει την χαμένη του Πόλη…

Γι αυτή όμως θα μιλήσουμε μια άλλη φορά...


ΣΤΟ BLOG ΓΡΑΦΟΥΝ …

ΕΓΩ ,Ο ΜΠΟΥΜΠΗΣ ΜΟΥ … ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ 13 ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

Κυριακή 29 Μαρτίου 2009

ΦΑΚΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ : ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ


Η Καμπούλ της Πάτρας

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ Φωτ.: ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ

«Ζούμε απ' τα σκουπίδια, στον δρόμο και δεν μας δίνουν ούτε ένα χαρτί έστω για να γίνουμε δεύτερης κατηγορίας πολίτες. Γι' αυτό, το μόνο που θέλω είναι να διασχίσω αυτή τη θάλασσα».
Πόσο απέχει η Σομαλία από το Αφγανιστάν; Στον παγκόσμιο χάρτη η Ανατολική Αφρική, εκείνο το αυτάκι που καλύπτει η Σομαλία, γειτονεύει με τη Νότια Ασία: παρεμβάλλεται ο Ινδικός Ωκεανός που γίνεται Αραβική Θάλασσα στη διπλανή ήπειρο και μετά, ανάμεσα σε Ιράν και Πακιστάν, προβάλλει σκαρφαλωμένο το Αφγανιστάν. Το ερώτημα όμως δεν είναι γεωγραφικό. Πάμε πάλι. Πόσο απέχει η Καμπούλ από το Μογκαντίσου; Αν συγκρίνουμε το προσδόκιμο ζωής, τρία χρόνια: από τα 44 που ζει κατά μέσο όρο ένας Αφγανός μέχρι τα 47 που ζει ένας Σομαλός. Από ιστορικής πλευράς βρίσκονται ακόμη πιο κοντά: πάνω από μία 20ετία πολέμων και εμφύλιων συρράξεων σπαράζουν τους ανθρώπους και στις δύο χώρες. «Οι συγκρούσεις στο Αφγανιστάν και στη Σομαλία πυροδοτούν αύξηση στον αριθμό των αιτούντων άσυλο» τιτλοφορείται επί λέξει η τελευταία ενημέρωση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Ωστόσο, το ερώτημα είναι ελληνοκεντρικό. Πόσο απέχει η Καμπούλ από το Μογκαντίσου; Δύο το πολύ τρία χιλιόμετρα. Οση είναι η απόσταση από τη μία μέχρι την άλλη άκρη του λιμανιού της Πάτρας.Στη μια πλευρά της παραλιακής προς το Ρίο βρίσκεται η μικρή «Καμπούλ», το πρόχειρο αφγανοχώρι που εδώ και κάμποσα χρόνια στεγάζει «προσωρινά» απόκληρους με το βλέμμα στραμμένο στη Δύση. Σε παραπήγματα.Στη λεωφόρο μέχρι το λιμάνι της Πάτρας τα αυτοκίνητα σχηματίζουν ουρά για την παράκαμψη-είσοδο στο λιμάνι. Πάνω στο πεζοδρόμιο ένα περιπολικό. Συχνά πυκνά εμφανίζεται μια κλούβα. Σμάρια πιτσιρικάδων κάθονται στις μάντρες της παραλιακής, κάτω από τα δέντρα της, σουλατσάρουν πέρα δώθε. Στα φανάρια ή στο πήξιμο της κυκλοφορίας ξεπηδούν και επιχειρούν να ανοίξουν τις πόρτες στις καρότσες των φορτηγών. Σφυρίγματα και κυνηγητό. Ατελείωτο σουλάτσο έξω από το λιμάνι. Πάνω κάτω. Μερικά έχουν κολλήσει τα μούτρα τους στα κάγκελα της περίφραξης που τελειώνει με αγκαθωτό συρματόπλεγμα. Αλλα, που μόλις έχουν σκαρφαλώσει τρέχοντας κυνηγημένα πάνω από το λιμάνι προς τις γραμμές του τρένου, κάθονται στην πλαγιά και καρφώνουν την κίνηση μέσα στο λιμάνι μέχρι την επόμενη έφοδο. Το παιχνίδι ξένοι κι αστυνόμοι δεν έχει τελειωμό. Οπως οι άνθρωποι που βλέπουν τα πλοία να περνούν, να ρίχνουν άγκυρα, να φορτώνουν και να φεύγουν. Δεν τα κοιτούν απλώς. Τα παρακολουθούν. Στέκονται στη σειρά, ο ένας δίπλα στον άλλο, με το πρόσωπο να αντικρίζει τη θάλασσα σε όλο το μέτωπο της παραλιακής. Από τη μία άκρη του λιμανιού ώς την άλλη.Στην άλλη πλευρά οι άνθρωποι που βλέπουν τα πλοία να περνούν αλλάζουν χρώμα. Είναι μαύροι. Σομαλοί. Κάθονται σε κανέναν βράχο, ακουμπούν σε κάποιο δέντρο στο πάρκινγκ, δίπλα στο λούνα παρκ. Κοιμούνται κατάχαμα, χειμωνιάτικα, κόντρα στον παγωμένο αέρα που φέρνει η θάλασσα κι ας μην έχει νυχτώσει ακόμη. Στο «Μογκαντίσου» δεν έχει ούτε σκηνές ούτε καλύβες ούτε τίποτε. Μόνο κανένα χαρτόκουτο ή ρούχο αραιά και πού, διάσπαρτο στην παραλία, να το συγκρατούν πέτρες. «Τι μπορείτε να κάνετε για μας» είναι η πρώτη κουβέντα που μας λένε. Μάλλον τίποτε, σκεφτόμαστε. «Να μεταφέρουμε τη φωνή σας» τους λέμε διστακτικά. «Ζούμε απ' τα σκουπίδια, στο δρόμο και δεν μας δίνουν ούτε ένα χαρτί έστω για να γίνουμε δεύτερης κατηγορίας πολίτες εδώ. Γι' αυτό, το μόνο που θέλω είναι να διασχίσω αυτή τη θάλασσα» λέει ο Ανταμς που άνοιξε την κουβέντα. Γιατί έφυγες από τη Σομαλία, τον ρωτάμε ενώ τριγύρω μας μαζεύονται καμιά 20αριά άτομα που λες και ξεφύτρωσαν από τη γη. «Στην πατρίδα μου εδώ και χρόνια πολεμάνε διάφορες φυλές μεταξύ τους για το ποια θα επικρατήσει κάνοντας τη ζωή μας αβίωτη» λέει. Κάποιος δίπλα του μεταφράζει τη συνομιλία μας στους υπόλοιπους.Τι θέλεις; «Θέλω να ζω χωρίς φόβο. Θέλουμε χαρτιά ή να μπορέσουμε να φύγουμε από 'δώ. Δε θέλουμε ροζ κάρτες και τέτοια. Αυτοί που έχουν ροζ κάρτα κοιμούνται μαζί μας κάτω από τα δέντρα. Και κάνει κρύο εδώ». Ποια ήταν η ελπίδα σου όταν έφυγες από τη γη σου; «Δεν χρειάζομαι τα λεφτά. Εχω όμως ανάγκη να εγκατασταθώ κάπου. Θέλω ένα μέρος να ζω ειρηνικά». Στα 20 του χρόνια, είναι ήδη έξι μήνες στη χώρα μας και υπολογίζει σε καμιά 200αριά τους συμπατριώτες του που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση, σκαλωμένοι στην Πάτρα. Ρωτά τον Γιάννη Λάμπρου από την Πρωτοβουλία κατοίκων, που συμπαραστέκεται στους πρόσφυγες και μας συνοδεύει, αν υπάρχει κάποιο σχολείο για να μάθουν τη γλώσσα. «Μας αρέσει εδώ» λέει. «Ο κόσμος είναι καλός μαζί μας. Μας βοηθάει. Μας δίνει φαγητό. Και κανένα γλυκό καμιά φορά» παίρνει τον λόγο ένας συμπατριώτης του για να ευχαριστήσει αυτούς που τους έχουν σταθεί και να ρωτήσει πώς τους βλέπει η τοπική κοινωνία. Ελπίζουν να περάσουν απέναντι και δεν τους νοιάζει που δεν έχουν λεφτά για τους λαθρέμπορους. Θα περάσουν στη ζούλα: έτσι έφτασαν ώς εδώ, έτσι πέρασαν στην Ιταλία και μερικοί συμπατριώτες τους. Πόσο απέχει η «Καμπούλ» από το «Μογκαντίσου»; Δυο βαλίτσες κι ένα ξύλινο κουτί πάνω σε κιτρινισμένες γαλλικές εφημερίδες της δεκαετίας του '70. Ενα εύθραυστο ανθρωπάκι από σύρμα ντυμένο με αποφόρια και τα χέρια του λυγισμένα, στη στάση που σημαίνει «περάστε»: «καλώς ήρθατε και αντίο» ο τίτλος του. Δυο εγκαταστάσεις του Βλάσση Κανιάρη, σχόλια για τη μετανάστευση, από την έκθεση που είδαμε λίγο καιρό πριν στην Αθήνα. Από τότε που και οι Ελληνες μετανάστευαν μέχρι σήμερα που η Ελλάδα υποδέχεται ξανά πρόσφυγες όλα έχουν αλλάξει. Σαν να έχει περάσει πάνω από αιώνας. Απόγονοι Ελλήνων προσφύγων πρωταγωνιστούν στις διαμαρτυρίες για την πραγματικά άνιση κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην πόλη και οξύνεται από την αδράνεια κάθε αρμόδιας αρχής. Στην αυτοσχέδια «Καμπούλ» χρέη βαλίτσας εξυπηρετούν μαύρες σακούλες σκουπιδιών: εκεί φυλάνε τα υπάρχοντά τους οι Αφγανοί πρόσφυγες. Στο άυλο «Μογκαντίσου» δεν υπάρχουν αποσκευές, οι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα παρά μόνο αυτά που φορούν. Και οι μεν και οι δε στέκονται κατά μήκος της παραλιακής, λες και είναι στην άκρη του κόσμου, αβοήθητοι και ευάλωτοι. Ατενίζουν τη θάλασσα με λαχτάρα και θαρρούν ότι είναι το μόνο εμπόδιο που τους απέμεινε στον δρόμο για μια αξιοπρεπή ζωή. Οπως φεύγουμε, οι φιγούρες που μικραίνουν πίσω μας θυμίζουν όλο και πιο πολύ τα συρμάτινα ανθρωπάκια του Κανιάρη.*Ευχαριστούμε τον Νασίμ που μας βοήθησε να μιλήσουμε με τους Αφγανούς πρόσφυγες

------------------------------------------------------------------------------------------------

«Ανάγκη για δράσεις ένταξης»

Του ΓΙΑΝΝΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

Η Κίνηση Υπεράσπισης Δικαιωμάτων Προσφύγων και Μεταναστών/στριών δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο 2007 ως απάντηση στην επιχειρούμενη επιχείρηση-σκούπα εναντίον των Αφγανών προσφύγων και το μερικό γκρέμισμα του καταυλισμού τους στην Πάτρα.
Αρκετό καιρό πριν, τα τοπικά ΜΜΕ με πλήθος δηλώσεων των εκπροσώπων των τοπικών αρχών -δήμου και νομαρχίας- είχαν καλλιεργήσει ρατσιστικές και ξενοφοβικές αντιλήψεις, κατηγορώντας τους πρόσφυγες ως υπεύθυνους για την υποβάθμιση της ζωής των Πατρινών. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του δημάρχου Πατρών: «Δεν θα γίνει το όνειρο του μετανάστη εφιάλτης της Πάτρας». Εναν χρόνο μετά, η προσπάθεια εκτοπισμού των προσφύγων φαίνεται να έχει πέσει στο κενό αφού έχει γίνει πλέον σαφές ότι οποιαδήποτε πρόταση δεν δίνει εναλλακτική λύση στέγασης στους πρόσφυγες είναι απλώς μη ρεαλιστική. Το μπαλάκι ευθυνών ανάμεσα στις τοπικές αρχές -που ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ- και της κυβέρνησης το μόνο που έχει καταφέρει είναι να συντηρήσει την εξαθλίωση των προσφύγων -όχι μόνο των Αφγανών αλλά και των Παλαιστινίων και των Σομαλών που βρίσκονται στην Πάτρα- γεγονός που έχει καταδειχτεί από μια σειρά εκθέσεων διεθνών και εθνικών οργανισμών για τα δικαιώματα των προσφύγων. Οι κινητοποιήσεις της Κίνησης έχουν τρεις στόχους. Την άμεση ανθρωπιστική βοήθεια προς τους πρόσφυγες, είτε με τη μορφή παροχής ειδών πρώτης ανάγκης είτε με τη δημιουργία δομών αξιοπρεπούς διαβίωσης, τη χορήγηση της προσφυγικής ιδιότητας και ταξιδιωτικών εγγράφων και τη δημιουργία ανοιχτών χώρων φιλοξενίας με υποστηρικτικές δομές προς τους πρόσφυγες για πληροφόρηση, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση. Για τους σκοπούς αυτούς αναπτύσσει δράσεις έμπρακτης αλληλεγγύης, όπως συλλογή και διανομή ειδών ρουχισμού και τροφίμων, και υλοποιεί δομές ενίσχυσης, όπως το γραφείο πληροφόρησης και υποστήριξης αλλά και το σχολείο μεταναστών «Εν Κινήσει» που βρίσκεται ήδη στον δεύτερο χρόνο λειτουργίας του. Ταυτόχρονα, παρεμβαίνει σε πολιτικό επίπεδο προς τους αρμόδιους κάθε φορά φορείς αλλά και προς την πατραϊκή κοινωνία ενισχύοντας την κοινωνική αποδοχή των μεταναστών και προσφύγων.Η πρόταση της Κίνησης προς την Πάτρα για την εξομάλυνση της κατάστασης περιλαμβάνει την ανάληψη δράσεων από τις τοπικές αρχές στην κατεύθυνση της ένταξης των προσφύγων στην τοπική κοινωνία και τη χωροθέτηση ανοικτών χώρων φιλοξενίας για τους πρόσφυγες. Εκατοντάδες δημόσια και δημοτικά κτίρια και εκτάσεις παραμένουν αναξιοποίητα τη στιγμή που υπάρχει έντονη η ανάγκη στέγασης ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, όπως οι πρόσφυγες. Το θεσμικό και νομικό πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα τέτοιων δράσεων καθορίζοντας, παράλληλα, τη διάκριση αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην τοπική και την κεντρική εξουσία. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση.

*μέλος της Κίνησης

-------------------------------------------------------------------------------------------

«Δεν είχα επιλογή, ή θα πέθαινα ή θα έφευγα»

Η πλατεία έχει ένα γηπεδάκι, μια παιδική χαρά, παγκάκια. Μπροστά της η φαρδιά παραλιακή λεωφόρος, η ακτή και η θάλασσα. Πίσω της ένα δασάκι από ευκαλύπτους, ένα καμένο εξοχικό κέντρο, γιαπιά από τα οποία κρέμονται απλωμένα ρούχα προσφύγων που κοιμούνται κι εδώ, νεόχτιστες πολυώροφες πολυκατοικίες. Μια δυσωδία σε τυλίγει μπαίνοντας στον καταυλισμό.
Παραπήγματα από νοβοπάν τυλιγμένα σε νάιλον. Αυτοσχέδιες παράγκες - απομιμήσεις σπιτιών, με παλιές πόρτες και πατζούρια. Καλύβες ντυμένες με γιγαντοπανό αντί σοβατίσματος, σανίδια για τοίχους και πατώματα. Κουβέρτες που είναι κρεβάτια και σκεπάσματα μαζί. Καφάσια και τελάρα εκτελούν χρέη τραπεζοκαθισμάτων. Ενα παλιό γραφείο με κουτσές πολυθρόνες είναι η επίπλωση στο μπακάλικο - ταβερνείο. Καροτσάκια σούπερ μάρκετ έξω από τις παράγκες συγκεντρώνουν τα πλαστικά και γυάλινα απομεινάρια των συσκευασιών της ευμάρειας. Παλέτες και μονωτικές ταινίες προδίδουν τον οικοδομικό σκελετό των καταλυμάτων του ενός δωματίου. Κάπου κάπου μια ηλεκτρική θερμάστρα ή τοίχοι καπνισμένοι από τη φωτιά στη μια άκρη του εύφλεκτου δώματος με τη μαυρισμένη τσουκάλα επάνω, που ζεσταίνει το νερό για τσάι.Εξω από μια απλόχωρη καλύβα σε κεντρικό σημείο του καταυλισμού, τα αραβουργήματα που είναι γραμμένα στο μουσαμά μαρτυρούν τον τόπο προσευχής. Εκεί είναι μαζεμένοι κάμποσοι νεαροί. Αβγοθήκες με βρασμένα αβγά απλώνονται μπροστά τους. Τα παίρνουν, τα δοκιμάζουν στο στόμα τους και τα τσουγκρίζουν. Τα αβγά κερδίζει αυτός που καταφέρνει να τα σπάσει. Το έθιμο για το νεβρόζ, την πρωτοχρονιά τους, με την οποία γιορτάζουν τον ερχομό της άνοιξης.Στην άλλη άκρη του ο καταυλισμός συνορεύει με ένα μαντρί κι ένα κοτέτσι. Πίσω από πολυκατοικίες. Οι άνθρωποι που ξεπετάγονται και μαζεύονται γύρω μας είναι όλοι νεαροί. Παιδιά για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. 14, 16 χρόνων. 22 ετών είναι ο μεγαλύτερος που μας μίλησε. Αλισά, Ναζίρ, Σαμίρ, Κουρμπάν, Χαμίντ, Μουσταφά.Γιατί φύγατε από τη χώρα σας;«Η ζωή του πρόσφυγα ξεκινά από εκεί που τελειώνουν όλες οι άλλες δυνατότητες να ζήσει. Δεν έφυγα για την Ελλάδα, φύγαμε για να γλιτώσουμε. Ετσι πήγαμε οικογενειακώς στο Πακιστάν».«Εσείς δεν ξέρετε γιατί ερχόμαστε; Γιατί είναι ο πόλεμος. Δεν έχουμε ζωή στο Αφγανιστάν, δεν έχουμε τίποτα».«Δεν ήθελα να φύγω. Δεν είχα επιλογή. 'Ή θα πέθαινα ή θα έφευγα».«Εκεί όποιος έχει όπλο στα χέρια κάνει κουμάντο. Εχασα τη μάνα και την αδερφή μου από τις νάρκες. Εφυγα για να μπορέσω να ζήσω, τίποτα περισσότερο».«Εκλεισαν και τα σχολεία. Επρεπε να δουλέψω, να βοηθήσω την οικογένειά μου. Δουλειές δεν υπήρχαν... Τώρα είμαι εδώ εγκλωβισμένος, να μην μπορώ να τους προσφέρω τίποτε...».Η διαδρομή σχεδόν κοινή. Από το Ιράν ή το Πακιστάν στην Τουρκία. Κι από κει με βάρκα απέναντι. Δυο με τρεις μήνες δρόμος.«Ολο το ταξίδι ήταν δύσκολο. Υπήρχαν μέρες που δεν είχαμε να φάμε».«Μερικές φορές δεν βρίσκαμε ούτε νερό. Πολλά βράδια μείναμε έξω στο βουνό». «Περπατούσαμε 15 μέρες και κυρίως νύχτες. Οσο αντέχαμε και πιο πολύ...».«Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν στη θάλασσα. Δυο φορές παραλίγο να βουλιάξουμε. Είχε πολύ κύμα όταν περάσαμε...».Και όλοι τους θέλουν να φύγουν από δω. Κάποιους που κατάφεραν να περάσουν Ιταλία τους γύρισαν πίσω.«Ηθελα να βρω μια καλύτερη ζωη με αξιοπρέπεια. Αυτή τη στιγμή το μόνο πράγμα που θέλω είναι να ξεφύγω από αυτή την κατάσταση».«Ονειρευόμουν να σπουδάσω κάποτε και να βοηθούσα τους δικούς μου. Εδώ δεν μας δίνουν καμία δυνατότητα να ζήσουμε. Μας αναγκάζουν να φύγουμε...».«Δεν θέλω πολλά από τη ζωή μου. Να ζήσω κάπου που να μπορώ να δουλέψω. Τα υπόλοιπα τα κανονίζω εγώ. Θέλω ένα χαρτί, όχι αυτό που μου λέει να φύγω σε ένα μήνα. Πώς να φύγω όταν τα λιμάνια είναι κλειστά; Δεν μπορούμε να φύγουμε, ούτε να κάνουμε κάτι εδώ για να μείνουμε».«Τι μας ρωτάτε τι θα κάνουμε, λες κι έχουμε επιλογή. Εσείς τι κάνετε; Η κυβέρνησή σας τι θα κάνει για μας; Γιατί μας έχει πεταμένους εδώ;».Εγκλωβισμένοι. Αυτή είναι η κατάσταση των έως και χιλίων ανθρώπων που φτάνουν να ζουν στον καταυλισμό και τα γιαπιά που τον περιτριγυρίζουν. Χωρίς τα στοιχειώδη. «Οι αρχές τούς κόβουν κάθε τόσο το νερό και το ρεύμα για να τους εξαναγκάσουν να φύγουν. Αλλά πού να πάνε; Μέχρι και τα συσσίτια σταμάτησαν» μας λένε μέλη της ομάδας no border που τους συντρέχουν. «Υπάρχουν επείγοντα ζητήματα συνθηκών διαβίωσης που προσπαθούμε να επιλύσουμε, όπως είναι η αποκομιδή των σκουπιδιών και η αποχέτευση» μας λέει ο Χ. Παπαϊωάννου, συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Από τον περασμένο Μάιο που έστησαν εδώ τη σκηνή-ιατρείο τους, έχουν εξετάσει περίπου 9.000 άτομα: κυριότερο πρόβλημα τα δερματολογικά, η ψωρίαση, που σχετίζεται με τις συνθήκες διαμονής. Δεν λείπουν και οι μικροτραυματισμοί, είτε από τις απόπειρες να σκαρφαλώσουν σε κάποιο διερχόμενο φορτηγό είτε από τις «περιποιήσεις» των αρχών. Παρά τις δυσκολίες, επειδή σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα δεν επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας παρά μόνο στα επείγοντα περιστατικά, πάνω από 400 είναι οι παραπομπές στα νοσοκομεία.«Είναι σαν φυλακή εδώ. Βγαίνεις από τον καταυλισμό και σε συλλαμβάνουν. Δεν μπορείς να πας ούτε στο σούπερ μάρκετ. Προχτές έπιασαν τρία παιδιά και τα χτύπησαν. Αλλους μας χτυπάνε στο δρόμο ή στα βενζινάδικα. Για να μη μιλήσουμε για το λιμάνι». Μερικοί φοβούνται να βγουν από τον καταυλισμό, κάποιοι δεν έχουν πάει ούτε μέχρι την πόλη. Οι πιο πολλοί επιδίδονται στο σκαρφάλωμα των φορτηγών και το κυνηγητό με την αστυνομία με μια τελετουργική επανάληψη και επιμονή. Τα μπακαλικάκια σε κάθε γωνιά του καταυλισμού φανερώνουν τη δυσκολία των συναλλαγών με τον έξω κόσμο. Πουλάνε από τσίκλες κουφέτο, αθλητικά παπούτσια μέχρι «γιαχνί μουργ»: ζωμό κοτόπουλου. Κάποια αυτοκίνητα που κυκλοφορούν σποραδικά μέσα στο μαχαλά προδίδουν το εμπόριο που φουντώνει σε συνθήκες αποκλεισμού και απαγόρευσης. Οι λίγο πιο μεγάλοι παίζουν αμερικάνικο μπιλιάρδο σε μια πιο ευρύχωρη καλύβα και δεν ενδιαφέρονται να μιλήσουν με τους δημοσιογράφους. Οι διαθέσεις τους κυμαίνονται μεταξύ αδιαφορίας και καχυποψίας. Απ' έξω ένας καναπές κάτω από ένα δένδρο είναι το σημείο συνάντησης αρκετών πιτσιρικάδων που ακούνε αραβική μουσική. Κάποιοι κάνουν φιγούρες με το ποδήλατο και άλλοι ακροβατικές πρόβες για το πώς θα γραπωθούν πάνω του όταν κινείται...

ΙΩΑΝΝΑ ΣΩΤΗΡΧΟΥ

-------------------------------------------------------------------------------------------

«Ειναι πρόβλημα ανθρωπιάς»

«Δεν έχει σημασία πού ζεις, από πού κατάγεσαι ή πόσο μακριά έχεις ταξιδέψει -κάπου κοντά σου, ένας άλλος άνθρωπος είναι αναγκασμένος να το βάλει στα πόδια για να σωθεί» γράφει ο Dinaw Mengestu στο «Ολες οι χάρες του ουρανού».
Τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτούς τους ανθρώπους;«Το πρόβλημα δεν είναι πρωτίστως δημόσιας τάξης αλλά ανθρωπιστικής συνδρομής» επισημαίνει σε επιστολή του πριν από ένα χρόνο ο Συνήγορος του Πολίτη προς κάθε αρμόδια αρχή, καλώντας τες να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Καλεί σε αποφυγή της αναγκαστικής απομάκρυνσης -επειδή θα επέτεινε σοβαρά την ήδη υφιστάμενη αθλιότητα- έως ότου επιτευχθεί η ασφαλής μετεγκατάστασή τους σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, ικανό να καλύψει βασικές προδιαγραφές αξιοπρεπούς διαβίωσης. Προτείνει ακόμη την καταγραφή των διαβιούντων στον καταυλισμό και την επείγουσα εγκατάσταση υποδομής (καθαριότητα, περίθαλψη, σίτιση, ενημέρωση) προκειμένου να αποφευχθούν οι κίνδυνοι για τη δημόσια και την προσωπική υγεία αυτών των ανθρώπων. Ζητεί ακόμη ιδιαίτερη μέριμνα για τους ασυνόδευτους ανήλικους.Η βελτίωση της διαδικασίας ασύλου στην Ελλάδα, με παράλληλη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής και διαμονής για τους αιτούντες άσυλο, θα λειτουργούσε ευεργετικά τόσο για τους αλλοδαπούς όσο και για την κοινωνία της Πάτρας, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, που καλεί την πολιτεία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με ολοκληρωμένο τρόπο λαμβάνοντας υπόψη το δικαίωμα στο άσυλο, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας, ζητήματα ασφάλειας και ομαλής διαβίωσης των περιοίκων, την προστασία των αλλοδαπών ανηλίκων και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων.

----------------------------------------------------------------------------------------------


Κάτοικοι: «Το φαινόμενο προφανώς κάποιους βολεύει»

Την ανάδειξη του προβλήματος του καταυλισμού των Αφγανών προσφύγων επιχειρούν κάτοικοι της περιοχής, με τη δημιουργία συλλόγου με την επωνυμία Σύλλογος Προστασίας Δικαιωμάτων Κατοίκων Αρκτικού Διαμερίσματος «Η Πόλις Εάλω» που ιδρύθηκε στις 14/10/2008.
«Πρέπει να κινητοποιηθούμε όλοι ώστε η Πάτρα να σταματήσει να αλώνεται. Να προσπαθήσουμε να αντιδράσουμε στην προσπάθεια εδραίωσης του φαινομένου των μεταναστών που προφανώς κάποιους βολεύει. Διαμαρτυρόμαστε και καλούμε τους φορείς της πόλης, τον δήμαρχο Πατρέων, τον νομάρχη Αχαΐας και τον γ.γ. Περιφέρειας μαζί με τους βουλευτές και την κυβέρνηση να λύσουν το πρόβλημα που επί σειρά ετών ταλανίζει την πόλη μας. Τους καλούμε να βρεθούν αντιμέτωποι ο καθένας με τις ευθύνες τους, να συναποφασίσουν και να πάρουν σύσσωμοι πάνω τους στο βαθμό που τους αναλογεί το οποιοδήποτε κόστος. Θέλουμε να προστατεύσουν το αναφαίρετο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμά μας να κυκλοφορούμε "ήσυχοι και ασφαλείς περί την επαγγελματική και οικογενειακή μας εστία", αποκαθιστώντας το δημόσιο αίσθημα ασφάλειας. Θέλουμε να διασφαλίσουν τη δημόσια υγεία. Την υγεία των οικογενειών μας και των παιδιών μας, λαμβάνοντας κάθε δυνατό μέτρο, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών και επιδημικών νοσημάτων», λέει στην «Ε» η πρόεδρος του συλλόγου Αγγελική Κολλυροπούλου και καταγγέλλει ότι μπροστά σε όλα αυτά ο δήμαρχος, ο νομάρχης Αχαΐας, ο γ.γ. της Περιφέρειας, οι βουλευτές Αχαΐας και η κυβέρνηση όχι μόνο αδυνατούν να δώσουν λύση, αδυνατούν να παραγάγουν πολιτική για ένα θέμα που είναι καθαρά πολιτικό και βαθιά κοινωνικό, αλλά κυριολεκτικά σφυρίζουν αδιάφορα...Οπως επισημαίνει, τα μέλη του συλλόγου δεν είναι ρατσιστές αλλά κάτοικοι που εκφράζουν την αγανάκτησή τους και τονίζουν ότι η κατάσταση δεν πάει άλλο...Σύμφωνα με τις επίσημες θέσεις του συλλόγου, ο καταυλισμός των Αφγανών προσφύγων στην Πάτρα αποτελεί κέντρο διενέργειας κάθε είδους εγκληματικής δραστηριότητας και η περαιτέρω διατήρησή του δημιουργεί άμεσο κίνδυνο για την ασφάλεια και τη σωματική μας ακεραιότητα όλων των ανθρώπων που διαμένουν στις παρακείμενες πολυκατοικίες, η ελεύθερη κυκλοφορία των οποίων εμποδίζεται πλέον σημαντικά.

Μ.ΝΟΔ.
----------------------------------------------------------------------------------------------


Γιατροί Χωρίς Σύνορα: «Ζητούν μια ευκαιρία ζωής»

«Loosing our life here in Patra» σημαίνει χάνοντας τη ζωή μας στην Πάτρα. Το ίδιο, γραμμένο και στα αραβικά, σε εξέχουσα θέση στη ζωγραφιά ενός Αφγανόπουλου 16 χρόνων. Ο ψυχολόγος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Θανάσης Παράσχης, του είχε ζητήσει να περιγράψει τον κόσμο του.
Μια άλλη ζωγραφιά με το ίδιο θέμα δείχνει ανθρωπάκια: όρθια στα βουνά με ζώα - το χωριό του, σε άλλα βουνά ξαπλωμένα - αυτοί που μείναν για πάντα εκεί στο ταξίδι του φευγιού. Θάλασσα, βάρκες κι άλλα οριζόντια ανθρωπάκια. Ενα φορτηγό σε λιμάνι και τόξα να σημαδεύουν ένα ανθρωπάκι. Το λαθρέμπορο ή τον λιμενικό: κάποιον που τον εμποδίζει να φύγει.«Είναι παιδιά με αντίληψη ενήλικα. Οι αντίξοες συνθήκες για επιβίωση τα ανάγκασαν να ωριμάσουν. Εχουν κάνει ένα δύσκολο ταξίδι αφήνοντας πίσω την πατρίδα τους κι έφτασαν σε μια χώρα που όχι μόνο δεν τους παρέχει την ασφάλεια που έψαχναν αλλά στερούνται σχεδόν τα πάντα από αυτά που χρειάζονται και βλέπουν τον χρόνο να περνά ανώφελα», λέει στην «Ε».Ποια είναι η επιθυμία τους;«Ζητάνε μια ευκαιρία στη ζωή. Αυτή την αγωνία εισπράττουμε κάθε μέρα. Και παρ' όλο που εδώ βλέπουν ότι δεν υπάρχει μέλλον, όταν ρωτήθηκαν αν θέλουν να επιστρέψουν, αρνήθηκαν. Φοβούνται για τη ζωή τους, έχουν δει τόσα που τους ανάγκασαν να φύγουν, πολλά δεν έχουν καν γονείς επειδή έχουν σκοτωθεί. Εξέθεσαν τη ζωή τους σε κινδύνους προκειμένου να ζήσουν κάπου με ασφάλεια και βρίσκονται σε μια αδιέξοδη κατάσταση, χωρίς επιλογή...».Ποια είναι η κατάστασή τους;«Δεν έκαναν ταξίδι αναψυχής. Το να φτάσουν εδώ ήταν μια επικίνδυνη εμπειρία. Εχουν εκτεθεί σε ακραίες καταστάσεις άγχους που τους δημιούργησαν συμπτώματα μετατραυματικού στρες και αγχωτικές διαταραχές. Βρίσκονται σε εγρήγορση προκειμένου να βρουν τρόπους να καλυτερέψουν τη ζωή τους κι επειδή δεν τα καταφέρνουν νιώθουν απελπισία και ματαίωση. Ο ενθουσιασμός τους για τη ζωή έχει μετατραπεί σε απογοήτευση. Η επιστροφή τους είναι αδύνατη. Εξίσου δύσκολο είναι να προχωρήσουν. Το γεγονός ότι έχουν κολλήσει εδώ τους γεμίζει ενοχές καθώς, αν και σε τρυφερή ηλικία, έχουν επωμιστεί βάρη ενήλικα, οι δικοί τους που έμειναν πίσω υπολογίζουν στη βοήθειά τους για να επιβιώσουν, έχουν επενδύσει τα πάντα σε αυτούς. Και όταν μιλάνε στο τηλέφωνο, δεν τους αναφέρουν τίποτα για τον καταυλισμό, τους προφυλάσσουν από την άθλια αλήθεια που βιώνουν για να μην αισθανθούν άσχημα».Τι σας «έμαθε» η επαφή μαζί τους;«Οτι η ζωή όπως τη βιώνουμε εμείς στις δυτικές κοινωνίες δεν είναι κάτι αυτονόητο. Οσοι φτάνουν εδώ μας μεταφέρουν ότι ο θάνατος είναι μέρος της καθημερινότητας. Μια εξοικείωση με την ιδέα της θνητότητας».

ΙΩ.Σ.

---------------------------------------------------------------------------------------------


«Αγκάθι» ο καταυλισμός

Του ΜΑΚΗ ΝΟΔΑΡΟΥ

Καυτή πατάτα» στα χέρια των αρμοδίων της Πάτρας αποτελεί η διαχείριση του ζητήματος των χιλιάδων μεταναστών που συνωστίζονται καθημερινά στο λιμάνι της πόλης και στον καταυλισμό της αθλιότητας. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, η νομαρχία Αχαΐας και ο Δήμος της Πάτρας «σηκώνουν τα χέρια ψηλά», δηλώνουν αδύναμοι να λύσουν από μόνοι τους το σοβαρότατο πρόβλημα και επιχειρούν μέσα από προτάσεις και σχεδιασμούς να αποποιηθούν τις ευθύνες τους ζητώντας την παρέμβαση της κυβέρνησης.
Για σχεδιασμό δύο αξόνων κάνει λόγο ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Σπύρος Σπυρίδων. Οπως λέει στην «Ε»: «Θέλουμε πρώτον να εξαλειφθεί με ενίσχυση της αστυνόμευσης (φύλαξη λιμανιού, αύξηση των δυνάμεων λιμενικού και αστυνομίας, προμήθεια ειδικού εξοπλισμού) η δυνατότητα παράνομης εξόδου προς την Ιταλία, όπως έχουμε υποχρέωση ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αλλωστε, οι περισσότεροι από αυτούς που διαφεύγουν παρανόμως μέσω του λιμανιού της Πάτρας, επαναπροωθούνται από τις ιταλικές αρχές στη χώρα μας. Και δεύτερον, να προσφερθούν, για όσο διάστημα οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται στην περιοχή μας, οι συνθήκες διαβίωσης που αρμόζουν σε μια πολιτισμένη και δημοκρατική χώρα όπως η Ελλάδα, οι πολίτες της οποίας -και ειδικότερα οι πολίτες της Πάτρας- έχουν επανειλημμένως αποδείξει τα ανθρωπιστικά τους αισθήματα». Επισημαίνει ακόμη ότι το υπουργείο Εσωτερικών διαθέτει όλες τις απαραίτητες πιστώσεις για τη δημιουργία ενός οργανωμένου Κέντρου Φιλοξενίας των μεταναστών και ήδη έχει επιλεγεί για τον σκοπό αυτό δημόσια έκταση στην περιοχή του Δρεπάνου, περίπου 8 χιλιόμετρα από την Πάτρα. «Μέχρι όμως να ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες και να ξεπεραστούν τα νομικής φύσεως ζητήματα, που συχνά εμφανίζονται στα δημόσια έργα, για να βελτιωθεί η σημερινή κατάσταση που δεν τιμά κανέναν και ταλανίζει ιδιαίτερα τους περίοικους του καταυλισμού, θα πρέπει η τοπική κοινωνία, διά των θεσμοθετημένων οργάνων που την εκπροσωπούν, να υποδείξει και να συναινέσει για κάποιον άλλο χώρο, όπου το υπουργείο Εσωτερικών θα δημιουργήσει προσωρινά, μέχρις ότου κατασκευαστεί το Κέντρο Φιλοξενίας, κινητές υποδομές που θα προσφέρουν συνθήκες ανθρώπινης διαβίωσης. Μαζί με την υγιεινή, τη σίτιση και την ιατρική συνδρομή, οι υποδομές αυτές θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε κάτι πολύ βασικό, τη μείωση δηλαδή της παραβατικότητας, η οποία αναπόφευκτα στις σημερινές συνθήκες είναι έντονη, με θύματα πρώτα από όλα τους ίδιους τους μετανάστες, ενήλικες και μικρά παιδιά», τονίζει ο κ. Σπυρίδων.


Σε λύσεις τύπου Ισπανίας και Ιταλίας παραπέμπει ο νομάρχης Αχαΐας Δημήτρης Κατσικόπουλος.«Η μόνη λύση που εκτιμούμε ότι υπάρχει για το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας είναι να ακολουθηθεί από την ελληνική κυβέρνηση το παράδειγμα της Ισπανίας και της Ιταλίας. Δηλαδή να εφοδιαστούν οι άνθρωποι αυτοί με ταξιδιωτικά έγγραφα και να φύγουν προς την κατεύθυνση που επιθυμούν», λέει στην «Ε» και εξηγεί ότι με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται:* Η αποθάρρυνση της Τουρκίας να εξάγει το πρόβλημα στη χώρα μας διαβρώνοντας τον κοινωνικό της ιστό.* Η διάλυση των κυκλωμάτων που εκμεταλλεύονται τους πρόσφυγες, αφού δεν θα υπάρχει παράνομη δραστηριότητα -δοσοληψία- δουλεμπόριο που να αποφέρει μαύρα υπερκέρδη.*Η ανακούφιση των περιοχών και των πόλεων, με πρώτη την Πάτρα, από ένα τεράστιο πρόβλημα εντός του κοινωνικού ιστού της.* Η ριζική αλλαγή του υπάρχοντος καθεστώτος που θέλει τους μετανάστες να είναι ουσιαστικά ζώντες νεκροί ανά πάσα στιγμή, γρανάζια μιας μηχανής που ενισχύει το δουλεμπόριο και τη μαύρη εργασία ακόμα και στις χώρες που οι μετανάστες έχουν όνειρο να φτάσουν.«Κατά την άποψή μας, η συζήτηση για αστυνομικά μέτρα και για σταθμό υποδοχής δεν επικεντρώνει στην ουσία του προβλήματος, αλλά απλώς το ανακυκλώνει», τονίζει ο κ. Κατσικόπουλος και επισημαίνει ότι η οποιαδήποτε δημιουργία σταθμού υποδοχής -έστω και ξενοδοχειακού επιπέδου- δεν πρόκειται, όπου κι αν αυτός χωροθετηθεί, να δώσει ανάσα στο λιμάνι και στην παραλιακή ζώνη εκατέρωθεν αυτού, αφού τα κυκλώματα θέλουν τους ανθρώπους αυτούς μόνο γύρω από το λιμάνι.Σε κάθε περίπτωση δεσμεύεται, εφόσον χωροτετηθεί η δημιουργία σταθμού υποδοχής με τη συναίνεση των δημάρχων και των τοπικών κοινωνιών και αφού εξευρεθούν πόροι, να αναλάβει την κατασκευή του εν λόγω σταθμού κατά τα πρότυπα των σχεδίων «Ποσειδώνιο» και «Βαλκάνιο».


Μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης στο ζήτημα επισημαίνει ο δήμαρχος της Πάτρας Ανδρέας Φούρας και χαρακτηρίζει το πρόβλημα σύνθετο, σοβαρό, παγκόσμιο και ευρωπαϊκό, που παραμένει -όπως λέει- άλυτο ενώ οι προοπτικές επίλυσής του δεν διαφαίνονται.«Η κυβέρνηση δεν παίρνει διπλωματικές πρωτοβουλίες, δεν δείχνει διεθνή κινητικότητα, δεν προωθεί νέα νομοθεσία και κυρίως δεν εφαρμόζει την ισχύουσα νομοθεσία. Δυστυχώς από όλα αυτά είναι απούσα», δηλώνει στην «Ε» ο κ.Φούρας και καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι επί της ουσίας έχει σηκώσει ψηλά τα χέρια και απέχει από κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος. Οπως λέει, η κυβέρνηση επιχειρεί να μεταθέσει το σύνολο των ευθυνών της στην τοπική κοινωνία και στις τοπικές αρχές, ζητώντας συναίνεση, χωρίς να προσδιορίζει το περιεχόμενο αυτής της συναίνεσης.Για τον «καταυλισμό της ντροπής», παραδέχεται ότι οι συνθήκες που επικρατούν εκεί είναι άθλιες, ο χαρακτηρισμός «μικρή Καμπούλ» επιεικής και οι όροι «ανθρωπιστική κρίση» και «ντροπή» περιγράφουν πλήρως την κατάσταση που επικρατεί.Για το ενδεχόμενο δημιουργίας οργανωμένου καταυλισμού, ο κ. Φούρας αναφέρει ότι όχι μόνο θα αφήσει ανέγγιχτη την ουσία του προβλήματος, αλλά θα μεγαλώσει και τις διαστάσεις του και τονίζει: «Ανεξάρτητα από το μοντέλο, η λειτουργία καταυλισμού στην Πάτρα θα έχει τις εξής συνέπειες: Θα στείλει στους ίδιους τους πρόσφυγες το μήνυμα που λέει «ελάτε στην Πάτρα, οι συνθήκες είναι δύσκολες αλλά ανεκτές και αργά ή γρήγορα θα φύγετε για Ιταλία». Είναι προφανές ότι μια τέτοια εξέλιξη θα πολλαπλασιάσει τον αριθμό τους και θα απαντήσει μεν, όσο και όπως απαντήσει, στο ζήτημα της διαμονής τους, αλλά θα γιγαντώσει όλα τα άλλα προβλήματα».Ο δήμαρχος της Πάτρας επισημαίνει ότι οι πάγιες θέσεις του δήμου περιλαμβάνουν τα εξής σημεία:* Χορήγηση πολιτικού ασύλου σε όσους το έχουν αιτηθεί και ταξιδιωτικών εγγράφων προκειμένου οι πρόσφυγες να ταξιδέψουν νόμιμα προς τους τόπους όπου επιθυμούν να εγκατασταθούν.* Μεταφορά των λοιπών προσφύγων στα οργανωμένα κέντρα φιλοξενίας.* Μεταφορά των ανηλίκων προσφύγων στο Κέντρο Φιλοξενίας Ανηλίκων.* Ενίσχυση της αστυνομικής παρουσίας ώστε να μη διασαλεύεται ο ρυθμός της ζωής στην πόλη και το λιμάνι.* Ενίσχυση των μέτρων φύλαξης του λιμανιού ώστε να καταστεί αδύνατη η λαθρεπιβίβαση.

Πώς ο Αφγανός βρέθηκε στη... Σελήνη

Λέει ένα αφγανικό ανέκδοτο: Οταν ο Αρμστρονγκ, ο Αμερικανός αστροναύτης, έφτασε στο φεγγάρι, βγήκε από το διαστημόπλοιο και θαύμασε τη μεγάλη κατάκτηση των Αμερικανών.
Ξαφνικά άκουσε από το Κανάβεραλ να τον φωνάζουν:«Γύρνα γρήγορα να πάρεις τη σημαία να την τοποθετήσεις, κάποιος άλλος αστροναύτης κινείται κοντά σου, μην προλάβει να βάλει τη σημαία του».Τρέχει ο Αρμστρονγκ, μπαίνει στο διαστημόπλοιο, παίρνει τη σημαία και βγαίνει έξω να την μπήξει στη Σελήνη.Εκείνη τη στιγμή βλέπει έναν αδύνατο, κοντό, με φανελάκι βρώμικο, βερμούδα και σαγιονάρες...«Τι θες εδώ;» του λέει. «Ποιος είσαι;».«Είμαι Αφγανός», του απαντά, «δεν ξέρω τι είναι εδώ, εγώ πλήρωσα τον φορτηγατζή να με πάει στην Ευρώπη...».Ετσι ήρθαν οι Αφγανοί στην παλιά γειτονιά της σεληνιακής Θεάς.Κρυμμένοι σε φορτηγό χύμα στην καρότσα, με χαρούπια, σκόρδα, λεμόνια, κάρβουνα, πατάτες και μερικά φούντες. Ηρθαν άλλοι από το Αφγανιστάν, άλλοι από τους καταυλισμούς του Πακιστάν και του Ιράν, πουλώντας χωράφια και σπίτια ή κλέβοντας ή εξαπατώντας, και διέσχισαν βουνά, ποδαράτο, νηστικοί και άπλυτοι...Απόσπασμα από το βιβλίο του Πατρινού συγγραφέα Βασίλη Λαδά: «Μουσαφεράτ - Οι χίλιες και μία νύχτες ενός καταυλισμού προσφύγων».Οπου μουσαφεράτ στα φαρσί σημαίνει ταξίδι... και μουσαφερίμ είναι οι ταξιδιώτες και οι επισκέπτες...Το βιβλίο αφηγείται με συγκλονιστικό τρόπο, δέκα μήνες και μία ημέρα πολέμου και ειρήνης του καταυλισμού των Αφγανών στην Πάτρα...

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/03/2009

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Η ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΠΟΥ ΟΙ "ΕΡΓΟΛΑΒΟΙ" ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ ΕΚΛΕΙΣΑΝ ...

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ