ΓΟΡΓΟΝΕΣ ΚΑΙ ΘΡΥΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΛΛΗΝΗ

Γοργόνες και θρύλοι

Κείμενο - φωτ: Μάκης Νοδάρος
ΓΕΩ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 18.3.2003

Για πολλούς δεν αποτελεί παρά ένα πέρασμα για το ταξίδι τους. Αγνοούν την αρχαία Κυλλήνη, την ξακουστή -κάποτε- πόλη που χτίστηκε από τον Γοδεφρείδο Βιλεαρδουίνο. Οπως πολλοί δεν γνωρίζουν και τα μυστικά του γειτονικού φάρου της Καυκαλίδας
Ο ψίθυρος από το αεράκι που φυσάει από το Ιόνιο ανάμεσα στα χαλάσματα και το παιχνίδισμα των κυμάτων με τα βότσαλα και τις ηλιαχτίδες στην ακτή, λίγο πριν από τη δύση του Ηλιου, οδηγούν τις σκέψεις και τα συναισθήματα πίσω στο χρόνο. Η πόλη με το λιμάνι της, που κάποτε λεγόταν Αγιος Ζαχαρίας, αργότερα Γλαρέντζα και στις μέρες μας Κυλλήνη, μοιάζει ξαφνικά να ζωντανεύει. Φασματικοί επισκέπτες αρχίζουν να περπατούν στα πέτρινα σοκάκια της. Κι ανάμεσά τους γενναίοι ιππότες και τιτλούχοι της ηγεμονίας των θρυλικών Βιλεαρδουίνων. Ξένοι ταξιδιώτες, γνωστοί μεγαλέμποροι της εποχής, ναυτικοί «κάθε καρυδιάς καρύδι», ερχόμενοι κυρίως από τις ιταλικές ακτές αλλά και από τη Γαλλία, την Ισπανία, την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Κρήτη, δένουν τα ιστιοφόρα τους στο μικρό γραφικό λιμάνι της πόλης για να φορτώσουν τα γλυκόχυμα σταφύλια της, τα βελανίδια και το μετάξι που κατεργάζονταν οι ντόπιοι με ξέχωρη τέχνη.

Η ξακουστή στην αρχαιότητα πόλη, που κατείχε σημαντική θέση στα παραλιακά κέντρα και τα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου -όπως αναφέρουν οι ιστορικοί- χτίστηκε από τον Γοδεφρείδο Α' Βιλεαρδουίνο (1210-1218) πάνω στα ερείπια της μυστηριακής πόλης του Ερμή, της Αφροδίτης και του Ασκληπιού, την αρχαία Κυλλήνη.Κάποια θραύσματα τοιχογραφιών που ανακαλύπτονται ανάμεσα στα χαλάσματα, όταν καθαρίζονται προσεκτικά αφήνουν άφωνους τους αρχαιολόγους, καθώς αποκαλύπτεται ότι αντιπροσωπεύουν είδος βυζαντινής ζωγραφικής, η οποία σπανίζει στη χώρα μας.Διακόσια μέτρα μακριά από τα χαλάσματα του ναού του Αγίου Φραγκίσκου η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως τμήμα της τάφρου που υπήρχε γύρω από τη Γλαρέντζα, αλλά και μια πέτρινη γέφυρα που οδηγούσε σε μια από τις επιβλητικές πύλες της αρχαίας πόλης.

Κάπου εδώ το τοπίο αρχίζει να γίνεται θολό. Ο Ηλιος παίρνει μια παράξενη όψη, το δροσερό αεράκι ψιθυρίζει κάτι σαν χάδι, κάτι σαν υπόσχεση και το κοπάδι των γλάρων στο βάθος του ορίζοντα πλησιάζει και μας καλεί να το ακολουθήσουμε στο ανάλαφρο πέταγμά του πάνω από την ακτή.Αφήνουμε πίσω τα χαλάσματα της αρχαίας πόλης και τη βοή του λιμανιού και μαζί με τους γλάρους ταξιδεύουμε σε ένα άλλο πανέμορφο κομμάτι της ιστορίας της αρχαίας πόλης.

Μια λωρίδα βράχων μέσα στη θάλασσα, που οι ψαράδες της περιοχής λένε ότι από μακριά μοιάζει με πινελιά μοναξιάς κι ελπίδας στο απέραντο γαλάζιο.Είναι ο φάρος της Καυκαλίδας που, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού, κατασκευάστηκε και άρχισε να λειτουργεί από το 1906, ειδοποιώντας τους ναυτικούς από απόσταση 14 ναυτικών μιλίων για τις επικίνδυνες ξέρες.

Οι γέροντες όμως της περιοχής λένε ότι κάτι σαν φάρος υπήρχε εκεί από αρχαιοτάτων χρόνων και στηρίζουν τον ισχυρισμό τους σε αρχαίους αμφορείς και μικρές κολόνες που είναι διάσπαρτες στο γύρω βυθό.Κάποιοι από αυτούς συνδέουν το μέρος και με την παρουσία μιας γοργόνας που, όταν πείσμωνε, έσκιζε τα δίχτυα των ψαράδων. Οι νεότεροι όμως χαμογελούν, με τη σιγουριά ότι ο συγκεκριμένος μύθος οφείλεται σε δύο ζευγάρια ζωηρές φώκιες που εμφανίστηκαν από το πουθενά, τα τελευταία χρόνια, στα μυστικά περάσματα του φάρου.

Καθώς ο Ηλιος βυθίζεται στον ορίζοντα μέσα στη θάλασσα δίπλα από το φάρο και το κοπάδι των γλάρων μας αποχαιρετά, αποφασίζουμε να γυρίσουμε πίσω στο δικό μας το χρόνο.Αφήνοντας πίσω μας την αρχαία Κυλλήνη με τα μυστικά της και τον παλιό φάρο με τη γοργόνα και τους θρύλους του...