Το φιλί, «γιορτή για τον εγκέφαλο»

ΒΡΕΜΗ
Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ

Η άνοιξη είναι για πολλούς εποχή «αφύπνισης» και νέας αρχής - και στην αναζήτηση συντρόφου. Η Ινγκελόρε Εμπερφελντ, ειδική ιστορικός και συγκριτική μελετητής των πολιτισμών, που έχει ασχοληθεί ιδιαιτέρως με τη φυσική έλξη, το φλερτ, το φιλί, όπως και με το ρόλο της ανθρώπινης όσφρησης και των οσμών στον κοινωνικό βίο, διατυπώνει τις απόψεις της λέγοντας χαρακτηριστικά για το φιλί ότι προκαλεί «γιορτή (Πρωτοχρονιάς) στον εγκέφαλο».

Σύμφωνα με τη Γερμανίδα Ινγκελόρε Εμπερφελντ, ειδικό σε θέματα σύγκρισης πολιτισμών σχετικώς με το φλερτ, το φίλημα και τον ρόλο των οσμών στην κοινωνική ζωή, το φιλί είναι προθάλαμος της ερωτικής πράξης. Συντονίζει τους συντρόφους κι είναι αποφασιστικής σημασίας για την περαιτέρω εξέλιξη μιας σχέσης. Ομως ρόλο παίζουν, φυσικά, κι άλλα...

Κατά την Ι. Εμπερφελντ, «το πρώτο φιλί είναι αποφασιστικής σημασίας για μια σχέση - στο λιμπικό σύστημα του εγκεφάλου, όπου δημιουργούνται τα συναισθήματα, αρχίζουν τα "πυροτεχνήματα", ενεργοποιούνται τα κέντρα όσφρησης, γεύσης, αλλά και μνήμης. Μάλιστα, ορισμένες μεταβολές παραμένουν και εντείνουν τον δεσμό των ατόμων που φιλιούνται. Από έρευνες σχετικά με τις οσμές, γνωρίζουμε πως μεγαλύτερη αρμονία υπάρχει ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που μυρίζουν διαφορετικά - ενώ άτομα με πολύ όμοιες φυσικές μυρωδιές συχνά απωθούνται. Ωστόσο, ο καθένας μας "ελέγχει" ενστικτωδώς την οσμή ενός συντρόφου πριν από το πρώτο φιλί», δηλώνει η Γερμανίδα ειδικός στην ιστοσελίδα της ελβετικής «Νόιε Τσίρχερ Τσάιτουνγκ».

Δηλαδή, μπορεί κάποιος να έχει για κάποιον άλλον «απολύτως απωθητική οσμή»; «Το προφίλ οσμών ενός ατόμου είναι τόσο προσωπικό όσο και τα δακτυλικά αποτυπώματα, αλλά και η όσφρηση είναι πολύ υποκειμενική. Σημαντικές είναι επίσης και οι πολιτιστικές διαφορές για τι θεωρείται ελκυστικό ή απωθητικό. Μετά έρχονται συνήθειες διαφόρων χωρών και φυλών- π.χ. οι Ευρωπαίοι σπανίως μυρίζουμε ευχάριστα στους Ασιάτες».

Οσον αφορά το φιλί, υπάρχουν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών; «Γνωρίζουμε ότι η μητέρα ξεχωρίζει ευκολότερα τα παιδιά της απaό,τι ο πατέρας από τη μυρωδιά τους και πως η όσφρηση των γυναικών λειτουργεί διαφορετικά από των ανδρών. Σε γενικές γραμμές οι γυναίκες προτιμούν τις οσμές «πάνω από τη ζώνη», οι άνδρες κάτω από αυτήν - φαινόμενο μάλλον βιολογικό.Ισχύει πως οι άνδρες «απεχθάνονται» τα πολλά φιλιά; «Σε προσωπική μου έρευνα με 500 συμμετέχοντες», λέει η Ι. Εμπερφελντ, «επιβεβαιώθηκαν κάποιες διαδεδομένες αντιλήψεις- όπως ότι οι άνδρες πράγματι φιλούν λιγότερο απaό,τι οι γυναίκες και πως προτιμούν να παραλείψουν τα φιλιά αντί της συνουσίας.

Οι γυναίκες θεωρούν ότι οι ίδιες φιλούν καλύτερα από τους άνδρες και πιστεύουν ότι ένας άνδρας που φιλά συναρπαστικά είναι και καλός ερωτικός σύντροφος, ενώ προτιμούν τα φιλιά από την ερωτική πράξη. Σε πολλές μακροχρόνιες σχέσεις οι γυναίκες δηλώνουν ότι τους λείπουν τα φιλιά χωρίς ...περαιτέρω κι ένα 10% των ζευγαριών παραδέχεται ότι δεν ανταλλάσσουν φιλιά κατά τη διάρκεια του έρωτα. Γενικώς, στον δυτικό κόσμο τα φιλιά έχουν άμεση σχέση με τον αισθησιασμό, αλλά πολλοί άνθρωποι ασχέτως φύλου απεχθάνονται τα πολλά φιλήματα».

Και πότε ένα πρώτο φιλί είναι και το τελευταίο; «Διαπίστωσα πως οι γυναίκες απορρίπτουν έναν σύντροφο όταν βιάζεται να τις φιλήσει. Το φλερτ είναι τομέας πολύ ευαίσθητος, όπου οι δύο εν δυνάμει σύντροφοι προσεγγίζονται σταδιακά. Πέραν τούτου μπορεί να γίνουν πολλά σοβαρά λάθη. Πρέπει και οι δύο πλευρές να έχουν την ίδια διάθεση, ακόμη και με μια τολμηρή χειρονομία ή με ένα παρατεταμένο βλέμμα στο ντεκολτέ ο άνδρας μπορεί να χάσει την ευκαιρία του».

«Εγώ θεωρώ το φίλημα προθάλαμο της ερωτικής πράξης, αφού το αποκαλούν "ντροπαλή δοκιμή της συνουσίας". Μπορεί να προκαλέσει "πυρκαγιά", επειδή δίνουμε σημαντικό κομμάτι του εαυτού μας. Στο Μεσαίωνα χαρακτήριζαν το φιλί "εμπρηστικό βόλι της ασέλγειας", που το θεωρώ πολύ εύστοχο. Βασικός σκοπός του είναι να συγχρονίσει τους συντρόφους, όπως γίνεται στα ζώα, με συγκεκριμένες "τελετουργικές" κινήσεις. Απ' αυτό μπορούν οι δύο πλευρές να καταλάβουν αν ταιριάζουν σωματικά και συναισθηματικά, και όσο πιο θερμό και τρυφερό είναι ένα φιλί τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπάρχουν να θέλει να προχωρήσει κανείς σε περισσότερα από μια σύντομη συνεύρεση».

Το φιλί έχει τις ρίζες του στο ζωικό βασίλειο;

«Παλαιότερα οι συμπεριφοριστές υποστήριζαν ότι επρόκειτο για μια μορφή ταΐσματος στόμα με στόμα, επειδή το παρατήρησαν στους ανθρωποειδείς πιθήκους. Σαχλαμάρες! Στην πραγματικότητα το φιλί έχει ρίζες αρχαϊκές, στην εποχή πριν από το όρθιο βάδισμα. Πολλά είδη μυρίζονται στα οπίσθια για να χαιρετιστούν και να διερευνήσουν εάν υπάρχει ετοιμότητα ζευγαρώματος. Η κίνηση πιθανόν αργότερα να μετατέθηκε στο στόμα, σε ένα γενικό πλάνο μετάθεσης των προαναφερθεισών κινήσεων «από κάτω προς τα επάνω». Αλλά υπάρχουν λαοί που δεν συνηθίζουν να φιλιούνται, όπως οι Μασάι (Κένυα) ή άλλοι που το αποφεύγουν λόγω των στολιδιών που φορούν στο στόμα. Αλλοι το αποφεύγουν για αισθητικούς λόγους. Κάποτε αναφέρθηκε ότι στους κατοίκους των νησιών Τρομπριάν, στον Ειρηνικό, συνηθιζόταν οι ερωτικοί σύντροφοι να μασούν ο ένας τις βλεφαρίδες του άλλου. Ο Δαρβίνος είχε πει ότι η συνήθεια του φιλιού δεν μας κληροδοτήθηκε γενετικώς, αντιθέτως μaεκείνην του αγγίγματος. Σaαυτό εγώ θα προσέθετα και τη συνήθεια να οσφραινόμαστε τον άλλον».

koliatsu@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 08/04/2008