Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΙΛΗ ΚΑΙ ΤΑ 8,0 - 8,2 ΡΙΧΤΕΡ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΛΗΞΟΥΝ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

«ΕΣΠΑΣΕ ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΟΥ ΡΗΓΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΤΟΥ 1922 ΚΑΙ ΤΟΥ 1960»

Του ΜΑΚΗ ΝΟΔΑΡΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 1.3.2010

Τον μηχανισμό γένεσης του τρομακτικού σεισμού των 8,8 Ρίχτερ, που σημειώθηκε προχθές στη Χιλή προκαλώντας τον θάνατο εκατοντάδων πολιτών και τεράστιες υλικές ζημιές, την επίδρασή του με τα γειτονικά σεισμικά ρήγματα, αλλά και τις αναλογίες του σεισμού με τη σεισμικότητα της χώρας μας εξηγεί στην «Ε» ο σεισμολόγος-γεωλόγος του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών, Θανάσης Γκανάς.

Οπως αναφέρει, ο σεισμός της 27ης Φεβρουαρίου έγινε πάνω στην υποβυθιζόμενη πλάκα της Νάζκα και σε βάθος 35 χιλιομέτρων. Η πλάκα αποτελείται από σκληρό, ωκεάνιο φλοιό και κινείται προς τα ανατολικά (Νότια Αμερική) με ταχύτητα περίπου 8 εκατοστών το έτος. Η ταχύτητα αυτή είναι από τις μεγαλύτερες στη Γη, ασκεί τεράστιες πιέσεις στον ηπειρωτικό φλοιό της αμερικανικής πλάκας και προκαλεί μεγάλη σεισμικότητα καθ' όλο το μήκος της δυτικής ακτής της αμερικανικής ηπείρου, από τη Χιλή έως τον Ισημερινό. Η επαφή μεταξύ των δύο πλακών αποτελεί το σεισμικό ρήγμα που έχει μήκος μεγαλύτερο των 2.000 χιλιομέτρων και πλάτος περίπου 100 χιλιομέτρων. Η κλίση του ρήγματος είναι 12 μοίρες προς τα ανατολικά και η αρχή του ρήγματος τοποθετείται στην τάφρο της Χιλής, μερικά χιλιόμετρα δυτικά της ακτής. Αυτή η επιφάνεια ολίσθησης σπάει με πολύ μεγάλους σεισμούς, με μεγέθη μεταξύ 8 και 9 Ρίχτερ. Το 1922 (Νοέμβριος) είχε σημειωθεί σεισμός 8,5 βαθμών, με επίκεντρο 200 χιλιόμετρα βόρεια του επίκεντρου των 8,8. Το 1960 (22 Μαΐου, με επίκεντρο την πόλη Βαλβίδια) έγινε ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει μετρηθεί με σεισμογράφους (Μ=9,5) και έσπασε το κομμάτι του ρήγματος νοτιότερα του προχθεσινού επικέντρου.

«Φαίνεται λοιπόν ότι ο σεισμός του 2010 έσπασε το κομμάτι του ρήγματος μεταξύ των σεισμών του 1922 και του 1960. Με γεωλογικά δεδομένα, γνωρίζουμε ότι ο σεισμός του 1960 επαναλαμβάνεται κατά μέσο όρο κάθε 350-400 χρόνια. Οι σεισμοί μεγέθους Μ=8,5 επαναλαμβάνονται κάθε 100-150 χρόνια» -λέει στην «Ε» ο κ. Γκανάς και στη συνέχεια αποκαλύπτει την επίδραση του σεισμού σε άλλα ρήγματα. «Ο συγκεκριμένος σεισμός αποτελεί ένα παγκόσμιο γεγονός. Η διάρρηξη ξεπέρασε σε μήκος τα 350 χιλιόμετρα. Το άλμα του ρήγματος (σχετική κίνηση μεταξύ των 2 πλακών) ξεπέρασε τοπικά τα 8 μέτρα. Αυτός ο σεισμός αναμένεται να επηρεάσει την παγκόσμια σεισμικότητα με το να προκαλέσει αναρίθμητους μικρούς σεισμούς (κάτω των 2 Ρίχτερ) σε μεγάλες αποστάσεις. Αυτό συμβαίνει λόγω της μεγάλης ενέργειας που μεταφέρουν τα επιφανειακά κύματα (Love και Rayleigh) αυτού του σεισμού. Μέχρι στιγμής, ο μεγαλύτερος μετασεισμός έχει μέγεθος 6,9 Ρίχτερ. Αναμένονται δεκάδες χιλιάδες μετασεισμοί σε ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 ετών. Ωστόσο δεν μπορεί να προκληθεί μεγάλος σεισμός με Μ>8 (ντόμινο) σε άλλες ηπείρους. Σεισμοί Μ<8>

Για το τσουνάμι που προκλήθηκε μετά τον σεισμό στη Χιλή, ο κ. Γκανάς αναφέρει ότι το βάθος των 35 χιλιομέτρων του επίκεντρου του σεισμού αποδείχθηκε σωτήριο για το μικρό τσουνάμι που δημιουργήθηκε.

Για τη χώρα μας, ο κ. Γκανάς προβλέπει ότι ο μεγαλύτερος σεισμός που αναμένεται είναι του μεγέθους 8,0-8,2 Ρίχτερ και το πιθανό επίκεντρο εντοπίζεται νότια της Κρήτης. Οπως αναφέρει: «Το ρήγμα που θα σπάσει φέρνει σε επαφή τις δύο πλάκες, της Αφρικής και της Ευρασίας, και το αναμενόμενο μήκος της διάρρηξης θα φθάσει τα 250 χιλιόμετρα. Η ενέργεια που συσσωρεύεται λόγω της σύγκλισης των πλακών κατά μήκος του ελληνικού τόξου είναι πολύ μικρότερη αυτής σε άλλα τόξα, όπως της Σουμάτρας και της Ιαπωνίας. Επίσης, το βάθος της πλάκας κάτω από την Κρήτη είναι στα 50 χιλιόμετρα, ενώ στη Νότια Αμερική και στην Ιαπωνία το αντίστοιχο βάθος είναι στα 20-30 χιλιόμετρα. Τα παραπάνω δύο στοιχεία διαφοροποιούν προς το καλύτερο την περίπτωση του ελληνικού τόξου».